طبق این گزارش، ایران به لحاظ تعداد اجرای حکم اعدام در جهان مقام دوم را داراست. گزارش عفو بین‌الملل حاکی از ۲۵۲ مورد اجرای حکم اعدام در سال ۲۰۱۰ در ایران است. به گواهی فعالان حقوق بشر، چون دکتر هادی قائمی از کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران، این رقم اعدام‌های غیررسمی و پنهانی، چون اعدام‌های مخفیانه زندان وکیل‌آباد مشهد را دربرنمی‌گیرد.
تداوم اعدام‌ها در ایران
به گفته دکتر عبدالکریم لاهیجی، نایب رئیس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر، رقم اعدام‌ها در سال گذشته در ایران بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ مورد بوده و «وحشتناک بودن» شمار اعدام‌ها در ایران، به گفته وی، از دلایلی است که موجب شده شورای حقوق بشر رأی به تعیین گزارشگر ویژه برای ایران بدهد.
دکتر لاهیجی در این باره به دویچه وله می‌گوید: «یکی از علل بالا رفتن تعداد دولت‌هایی که در شورای حقوق بشر به تعیین گزارشگر برای ایران رای دادند، همین بالا بودن تعداد اعدام‌ها بود؛ به حدی که نماینده برزیل در شورای حقوق بشر این موضوع را خطاب به دولت جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد، که ما بارها به شما گفته‌ایم که نمی‌توانیم بپذیریم که در یک کشور آنقدر اعدام بشود.»
با این همه و به موازات تصمیم‌‌های جهانی برای فشار بر دولت ایران به خاطر نقض مستمر حق زندگی، در نخستین روزهای تعطیلات نوروز تاریخ اجرای حکم اعدام شیرکو معارفی منتشر شد که از آبان ماه سال ۱۳۸۷ در زندان به سر می‌برد و هنگام بازگشت از کردستان عراق به ایران دستگیر شده است.
به گفته‌ی خلیل بهرامیان، وکیل شیرکو معارفی، اتهام موکل وی را «عضویت در کومله، اقدام علیه امنیت کشور و خروج غیرقانونی و اقدام مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی» اعلام کرده‌اند. خلیل بهرامیان می‌گوید که موکل او نه عضو، بلکه هوادار کومله بوده و در ضمن اقدام مسلحانه نکرده و تنها اسلحه با خود حمل می‌کرده است.
وریا محمدی، عضو کمیته مرکزی سازمان کومله زحمتکشان کردستان، در مورد اتهام اقدام مسلحانه علیه شیرکو معارفی می‌گوید: «از نظر ما آنچه جمهوری اسلامی می‌گوید مطلقا با واقعیت تطابق ندارد، به این دلیل که در بیست سال گذشته تاکتیک مبارزه مسلحانه از سیاست اصلی و دستور کار احزاب سیاسی کردستانی خارج شده است و مبارزه مدنی، متمدنانه، کار کردن بر نهادهای اجتماعی-سیاسی در دستور کار قرار گرفته است. در نتیجه هیچ نوع اتهامی در باره یک اقدام مسلحانه به هیچ کدام از افرادی که هم اکنون زیر حکم اعدام هستند، نمی‌تواند منتسب باشد.»
خلیل بهرامیان تصریح می‌کند، حکم اعدام علیه موکل کردش، شیرکو معارفی، با اتکا به قانونی صادر شده که دارای تضاد در خود است. وی در این مورد می‌گوید: «گویا ایشان با اسلحه از مرز عراق وارد ایران شده است. گزارشی که هست، می‌گوید یک گروهی بوده که با نیروهای ایرانی درگیر شده، ولی این شخص وقتی دستگیر می‌شود، هیچ گونه اقدام مسلحانه در جهت مقابله با جمهوری اسلامی نکرده، این بیشتر بر اساس ماده ۱۸۶ قانون مجازات اسلامی رای صادر شده است.»
وی می‌افزاید: «دو ماده در مسئله محارب داریم و کسی که علیه نظام جمهوری اسلامی اقدام می‌کند. یکی ماده ۱۸۳ قانون مجازات اسلامی است که تعریف می‌کند محارب چه کسی است و بحث می‌کند هر کس مسلحانه علیه جمهوری اسلامی اقدام کند محارب است. در ماده ۱۸۶ اما بر خلاف این تعریف اعلام شده، هر کس از گروهی که با نظام مقابله می‌کند هواداری بکند، یا خبر داشته باشد که این گروه در مقابل نظام است، این هم محارب شناخته می‌شود و از جمله حکم اعدام برایش صادر می‌شود. من بارها اعلام کرده‌ام که این دو قانون با هم متضادند. ولی قانون است و براساس آن رای صادر می‌شود.»
انتساب به احزاب مخالف کرد به عنوان شیوه "سرکوب"
شیرکو معارفیوریا محمدی، از اعضای سازمان کومله، می‌گوید که جمهوری اسلامی با انتساب مخالفان سیاسی به احزاب کرد و آنگاه داشتن امکان برای صدور حکم اعدام علیه ایشان، مخالفان را از سر راه خود برمی‌دارد. وی مورد احسان فتاحیان را مثال می‌زند که اعدام شد و نیز فعالان سیاسی کرد، انور حسین‌پناهی و ارسلان اولیایی را که در ارتباط با کومله نخست به اعدام محکوم شدند و سپس حکم‌شان تقلیل یافت: «این کاری که اینها دارند می‌کنند، برخورد به هر تحرکی در داخل جامعه کردستان است. هراس دارند از اینکه در کردستان عراق حکومتی تقریبا آزاد، خودمختار و به نوعی فدرال وجود دارد. از طرف دیگر جنبش اجتماعی در ایران وسعت پیدا کرده است.»
وی می‌افزاید: «فکر کنید، اولین اتهامی که به آقایان موسوی، کروبی می‌زنند، می‌گویند اینها با کومله، حزب دمکرات و بقیه ارتباط دارند و به آنها اسلحه می‌رسانند. این فضا در داخل شهرهای کردستان ایران هم وجود دارد. هر نوع تحرک سیاسی، حتی فعالیت بسیار ساده روزنامه‌نگارانه به احزاب کردستانی مرتبط می‌شود. در نتیجه شما در کردستان یک نفر آدم را که به اتهام سیاسی دستگیر شده، پیدا نمی‌کنید که به خاطر کارهای خودش دستگیر شده باشد. در نتیجه جمهوری اسلامی تا جایی که بتواند به نفع خودش از همه این تاکتیک‌ها استفاده می‌کند. و وقتی می‌گوید یک حزب ملحد است و افرادش محارب‌اند، در اسلام حکم یک محارب اعدام است. در نتیجه می‌تواند هر لحظه از این تاکتیک برای برخورد به مخالفانش در کردستان به راحتی استفاده کند که نمونه‌هایش را بارها دیده‌ایم.»
لغو حکم اعدام در ید قدرت رهبری
خلیل بهرامیان، وکیل شیرکو محمدی، تاکید می‌کند که تنها رهبر جمهوری اسلامی می‌تواند حکم اعدام شیرکو معارفی و دیگر محکومان به اعدام را لغو کند.
عبدالکریم لاهیجی نیز در این مورد می‌گوید: «متاسفانه وضعیت شیرکو معارفی هم به همین صورت است او متهم است به همکاری یا عضویت در کومله، موضوعی که اصلا مطمئن نیستیم صحت داشته باشد یا نداشته باشد. صرفا به خاطر اینکه اسلحه همراهش بوده، در حالی که مجازات حمل اسلحه اعدام نیست. از طریق وکیلش پرونده به دفتر رهبری رفته، برای اینکه شاید تخفیفی در مجازاتش داده شود، الان هر آن جانش در خطر است، چون حکم اعدام را می توانند هر لحظه اجرا کنند و بعد بگویند دفتر رهبری هم با درخواست وکیل معارفی موافقت نکرد.»
وضعیت معارفی همچون چندین تن دیگر، از جمله چند زندانی سیاسی کرد که در وضعیت مشابهی هستند، وضعیتی نامعلوم است. دکتر لاهیجی ابراز امیدواری می کند که این زندانیان «دستخوش و قربانی سیاست سرکوب و افزایش روزافزون اعدام در ایران» نشوند.
