رضا دقتی، عکاس و استاد دانشگاه ایرانی مقیم پاریس، که در قاهره بسر می برد با رادیو فردا در مورد وضعیت مصر گفتگو کرده است.
آقای دقتی شما الان سه روز است که در قاهره به سر می برید. اولین سوالی که برای ما پیش می آید این است که آیا با توجه به مشاهدات شما، واقعا در مصر جنگ داخلی وجود دارد؟ و اگر چنین است، خواهش می کنم نمایی از آنچه که در حال رخ دادن است را به ما ارائه بدهید؟ واقعیت مسئله ایی که من این چند روزه شاهد آن بودم این است که یک گروهی به عنوان طرفداران حسنی مبارک در این چند روز وارد صحنه شدند که اکثرا پرچم مصر و عکس های مبارک و یا شعارهای حمایتگرانه نسبت به حکومت را در دست داشتند.
اما بیشتر معلوم شد که اینها یا از نیروهای پلیس هستند و یا از خانواده های وابسته به حکومت و یا از افرادی که در حزب ملی که یک حزب وابسته به حسنی مبارک است، هستند.
در واقع شبیه به کسانی که در ایران به نام «ساندیس خورها» مشهورند، هستند. جنگ و درگیری هم که رسانه ها از آن صحبت می کنند حدود ۲۴ ساعت یا اندکی بیشتر به طول کشید و بالاخره مخالفین حکومت توانستند خود را از صحنه خارج کنند.
آیا مداخله ارتش منجر به این نتیجه شد؟
تنها مداخله ایی که ارتش تا به حال در این درگیری ها از خودش نشان داده فقط زمانی بوده که درگیری بسیار زیاد شده و یا دیده اند که مردم دارند کسی را زیر دست و پا له می کنند و یا اینکه یک نفر واقعا احتیاج به کمک داشته است که در آن صورت در جهت نجات جان افراد وارد عمل شده است، و به جز این موارد هیچ گونه مداخله ایی تا به حال از سوی ارتش رخ نداده است.
عمرسلیمان، درخواست مذاکره با مخالفین دولت را ارائه کرده اما گفته است که عده ایی این درخواست را پذیرفته و عده دیگری،از جمله البرادعی و گروه اخوان المسلمین حاضر به مذاکره با دولت نشده اند.
شما توازن قدرت و مجموعه نیروهایی که این اعتراضات مردمی را رهبری می کنند را چطور ارزیابی می کنید؟
این تظاهرات و جنبشی که در مصر ایجاد شده است جنبشی نیست که یک بالاتر یا رهبری خاص داشته باشد. و منتظر باشد که کسی از بالا بگوید که این کار را بکنند یا نکنند، یا حتی کسانی باشند که بذر شک و تردید را در دل مردم بکارند، آن طور که در جریان جنبش سبز ایران رخ داد.
مردم کاملا خودجوش وارد عمل شده اند. اکثریت معترضین جوانانی هستند که در همین دوران حکومت مبارک به دنیا آمده اند و زندگی بسیار سختی را می گذرانند، بیکاری و فقر زیادی را تجربه کرده اند. اینها یکباره به خیابانها سرازیر شدند.
واقعیت این است که کسانی مانند البرادعی و جنبش اخوان المسلمین هم بعد از حضور مردم در خیابانها، وارد عمل شدند. اینهایی که مایل نیستند با دولت وارد مذاکره شوند به این دلیل است که این درخواست تمام مردم است که تا مبارک بر مسند قدرت نشسته، خواهان هیچگونه مذاکره یی نیستند.
بر اساس آخرین اخبار دریافتی، نتیجه این درگیری ها تا به حال ده کشته و هزاران نفر زخمی بوده است. شما گفتید که مداخله نیروهای هوادار مبارک تمام شده و زد و خورد هم اکنون به پایان رسیده است. یعنی تصور می کنید تجمعی که امروز، جمعه، قرار است در میدان تحریر قاهره برگزار شود، بدون مشکل برگزار خواهد شد؟
تمام مردم الان در حال صحبت از این تجمع هستند. جمیعت در میدان تحریر موج می زند. قرار است که تمام مردم حضور داشته باشند. مردمی مایلند که این تجمع، حرکت نهایی باشد. من فکر می کنم در درگیری ایجاد شده تعداد کشته شدگان بیشتر از ده نفر بوده باشد.
بسیاری از کسانی که زخمی شدند، خبرنگار بودند. طرفداران مبارک پیش از هر کسی به خبرنگاران حمله کردند. درست همان کاری که در جریان جنبش سبز ایران رخ داد و بسیجی ها و نیروهای حکومتی می خواستند خبرنگاران را از صحنه خارج کنند.
بنابر این تصور نمی کنم که دیگر درگیری خاصی وجود داشته باشد. کسی نیست که جلوی مردم را بگیرد مگر اینکه دوباره اینها بخواهند نیروهای ساندیس خورشان را از نو وارد عمل کنند.
برخی گمانه زنی ها درباره نفوذ اخوان المسلمین و آراء ۳۰ درصدی این گروه در میان مردم، منجر به ایجاد این نگرانی شده است که روزی این جنبش به یک انحصارطلبی توسط اخوان المسلمین تبدیل شود. شما که در جریان حوادث انقلاب سال ۵۷ و از نزدیک شاهد جوش و خروش مردم ایران بودید، امروز هم بعد از ۳۲ سال شاهد جنبش و جوش و خروش مردم مصر هستید، این جنبش را شبیه به انقلاب سال ۵۷ ارزیابی می کنید یا شبیه به جنبش سبز سال ۱۳۸۸؟
مسئله ای که امروز در مصر اتفاق افتاد را نمی توانم با هیچکدام از این دو حالتی که در ایران رخ داد مقایسه کنم.
جنبش مصر واقعا بر علیه یک شخص دیکتاتوری است که ۳۰ سال بر این مردم حکومت کرده است، باید این را هم در نظر بگیریم که تمام اتفاقاتی که امروز در یمن و تونس و سایر جوامع عربی رخ داده با هم مرتبطند.
شاید شباهت جنبش مصر با جنش ایران در این است که این جنبش هم یک جنبش کاملا مردمی است.
اخوان المسلمین تنها ۳۰ درصد آراء مردم را با خود دارد. که البته قابل انکار نیست . اما ۷۰ درصد دیگر مردم ، بیشترشان کسانی هستند که به دنبال پایه ریزی یک حکومت مردمی هستند. دنبال بهبود اقتصاد کشورند. و اصلا مسئله اینکه یک حکومت اسلامی را دنبال کنند را ندارند.
